Nhắc đến Tết ở miền Trung, người ta không chỉ nhớ đến bánh chưng, bánh tét, dưa món, thịt ngâm nước mắm mà còn không thể thiếu được hương vị ngọt ngào, xốp mềm của bánh thuẫn. Đây là món bánh truyền thống gắn liền với tuổi thơ của bao thế hệ, là một phần không thể thiếu trên mâm bánh kẹo ngày Tết, đặc biệt ở Bình Định và các tỉnh lân cận.

Bánh thuẫn - Hương vị quê nhà

Bánh thuẫn không phải là một món ăn cầu kỳ về nguyên liệu, nhưng lại đòi hỏi sự tỉ mỉ trong từng công đoạn chế biến. Nguyên liệu làm nên chiếc bánh khá đơn giản, chỉ gồm bột năng, bột bình tinh, trứng, đường và một chút vani để tăng thêm hương thơm. Dù vậy, để làm ra những chiếc bánh thuẫn vàng ươm, nở bung đẹp mắt như cánh hoa mai đòi hỏi người thợ phải có kinh nghiệm và khéo léo.

Những ngày giáp Tết ở Bình Định là khoảng thời gian người ta tất bật chuẩn bị nguyên liệu và nổi lửa đổ bánh. Cả làng quê thơm nức mùi bánh thuẫn mới ra lò. Mùi thơm ngọt ngào ấy không chỉ làm lòng người rộn ràng, mà còn gợi lên bao ký ức về cái Tết quê hương.

Bí quyết làm nên chiếc bánh thuẫn hoàn hảo

Để bánh thuẫn đạt được độ ngon đúng chuẩn, quan trọng nhất là ở khâu đánh bột. Trứng gà được đánh thật đều với đường cho đến khi hỗn hợp bông mịn. Sau đó, bột năng và bột bình tinh đã rây mịn được trộn vào, khuấy đều cho đến khi hỗn hợp hòa quyện. Một chút vani sẽ giúp bánh có mùi thơm dịu nhẹ, hấp dẫn hơn.

Khuôn bánh thuẫn thường được làm bằng gang hoặc đồng, có từ 6 - 12 ô nhỏ. Trước khi đổ bột, người ta thoa một lớp dầu phộng vào khuôn để bánh không bị dính. Khuôn bánh được đặt trên bếp than hồng. 

Khi bột đã được rót vào đầy khuôn, nắp khuôn sẽ được đậy lại và than hồng được phủ lên trên để bánh chín đều từ cả hai mặt. Chỉ sau khoảng 5 - 7 phút, bánh sẽ từ từ nở bung, chuyển sang màu vàng óng đẹp mắt, tỏa hương thơm quyến rũ.

Một trong những đặc điểm giúp bánh thuẫn có thể giữ được lâu là nhờ công đoạn sấy bánh sau khi nướng. Bánh vừa ra lò sẽ còn mềm, cần được sấy trên bếp than để làm khô và giúp bánh giòn hơn. Người làm bánh xếp bánh lên nia có nhiều lỗ nhỏ, đặt trên bếp than đã được quây lại bằng những tấm cót. Sấy bánh trong khoảng nửa ngày là bánh có thể bảo quản được suốt cả tháng Giêng mà không bị hỏng.

Bánh thuẫn - Hồn quê trong ngày Tết

Không giống như các loại bánh kẹo công nghiệp hiện đại, bánh thuẫn mang một hương vị rất riêng, gợi nhớ về những ngày Tết xưa. Bánh thuẫn không quá ngọt, không quá béo, lại có mùi thơm dịu nhẹ từ trứng và vani. Đây là món bánh đặc trưng trong các gia đình miền Trung, thường được bày trên bàn thờ để cúng ông bà tổ tiên trong những ngày đầu năm mới.

Với nhiều người con xa quê, chỉ cần ngửi thấy mùi bánh thuẫn là bao nhiêu ký ức tuổi thơ lại ùa về. Đó là hình ảnh mẹ, hình ảnh bà tất bật khuấy bột, nhóm lò than đỏ rực để làm ra từng chiếc bánh thơm ngon. Đó là những ngày cuối năm rộn ràng, không khí Tết len lỏi khắp mọi nẻo đường quê.

Ngày nay, dù có nhiều loại bánh kẹo mới lạ, nhưng bánh thuẫn vẫn giữ được chỗ đứng trong lòng người dân miền Trung. Không chỉ được làm vào dịp Tết, bánh thuẫn còn xuất hiện trong các dịp giỗ chạp, lễ cúng. Thậm chí, nhiều người con xa quê khi có dịp về thăm nhà đều muốn mang theo vài gói bánh thuẫn như một món quà quê ý nghĩa.

Bánh thuẫn cũng đã dần xuất hiện trong các cửa hàng đặc sản, trở thành một món quà quê giản dị nhưng đầy chân tình. Nhiều người chọn bánh thuẫn làm quà biếu Tết bởi nó không chỉ ngon mà còn mang ý nghĩa sum vầy, gợi nhắc những giá trị truyền thống.

Bánh thuẫn không chỉ là một món bánh truyền thống mà còn là một phần ký ức của biết bao thế hệ. Hương vị bánh thuẫn là hương vị của quê nhà, của tình thân, của những ngày Tết đầm ấm bên gia đình. Dù cuộc sống có nhiều thay đổi, nhưng cứ mỗi độ xuân về, mùi thơm của bánh thuẫn vẫn len lỏi trong từng góc bếp, mang theo hơi ấm của quê hương và những kỷ niệm tuổi thơ ngọt ngào không thể phai nhòa.

Gu Vietnam